Jak ochronić majątek prowadząc jednoosobową działalność, czyli jak nie stracić wszystkiego, gdy firma ma długi

Prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą (JDG)? Masz ludzi na utrzymaniu, samochód w leasingu, konta w banku – i boisz się, że jak coś pójdzie nie tak, to komornik zabierze Ci wszystko?

Oto krótki, praktyczny przewodnik, jak chronić swój majątek, firmę i pracowników, zanim zapuka do Ciebie komornik.

JDG = odpowiedzialność całym majątkiem

W jednoosobowej działalności za długi firmy odpowiadasz swoim całym majątkiem osobistym – mieszkaniem, samochodem, komputerem, a nawet majątkiem współmałżonka (jeśli nie macie rozdzielności majątkowej).

Komornik może zająć:

  • firmowe i prywatne konta bankowe w 100%
  • samochód – nawet ten w leasingu
  • sprzęt do pracy
  • wynagrodzenia pracowników (!)
  • majątek współmałżonka

Przykład z życia: Pani Maria prowadzi JDG jako kosmetolog. Zalegała z płatnościami wobec ZUS i kilku dostawców. Komornik zajął jej konto firmowe i komputer. Przez 3 tygodnie nie mogła prowadzić działalności. Pracownica odeszła, bo nie dostała pensji. Firma upadła – choć dług wynosił… tylko 16 tys. zł.

Co możesz zrobi, zanim będzie za późno?

1. Przekształć JDG na spółkę z o.o.

To jedna z najskuteczniejszych metod ochrony majątku. Spółka z o.o. to osobny byt prawny – komornik nie może zająć jej konta czy majątku za Twoje osobiste długi, aczkolwiek jako członek zarządu odpowiadasz już swoim majątem.

Orzeczenie SN z 12.07.2018, sygn. II CSK 634/17 potwierdza, że wspólnik spółki z o.o. nie odpowiada za zobowiązania spółki swoim majątkiem, jeśli działał zgodnie z prawem.

Zrób to zanim powstanie zadłużenie – inaczej komornik może próbować zakwestionować przekształcenie jako próbę ucieczki z majątkiem.

2. Zatrudniasz ludzi? Chroń środki na wynagrodzenia!

Masz pracowników? Komornik nie ma prawa zająć środków przeznaczonych na:

  • Pensje
  • Składki ZUS
  • Podatki

Musisz jak najszybciej poinformować komornika i przedstawić mu listę płac oraz przelewy za ostatnie 3 miesiące (na wszelki wypadek) plus aktualne, pamiętaj aby robić to co miesiąc aż do zakończenia postępowania. Warto również powiadomić o tym swój bank.
Zobowiązuje do tego art. 890 §2 k.p.c. – warto znać to narzędzie.

Przykład: Pan Krzysztof prowadził firmę budowlaną. Komornik zajął jego konto 28. dnia miesiąca – dzień przed wypłatami. Przedstawił listy płac i ZUS, a komornik zostawił mu środki na wynagrodzenia.

3. Wniosek o wyłączenie spod egzekucji – gdy sprzęt jest niezbędny

Zgodnie z art. 829 pkt 4 k.p.c., komornik nie może zająć rzeczy niezbędnych do pracy zarobkowej, np.:

  • Komputera grafika
  • Frezarki stolarza
  • Auta dostawczego kuriera
  • Telefonu służbowego

Trzeba jednak złożyć wniosek o wyłączenie sprzętu spod egzekucji do sądu.

Przykład: SR w Białymstoku, sygn. II Co 3063/16 – sąd wyłączył spod egzekucji laptop programisty, uznając go za narzędzie pracy

4. Samochód w JDG – czy komornik może go zabrać?

Tak – jeśli jesteś właścicielem (nawet w leasingu, dopóki nie spłacony). Komornik może zająć:

  • Samochód kupiony na firmę
  • Pojazd w leasingu operacyjnym (jeśli leasingodawca nie reaguje)
  • Nawet prywatne auto współmałżonka – bez rozdzielności

Ale możesz, a nawet musisz:

  • Złożyć wniosek o wyłączenie (jak wyżej)
  • Przerejestrować pojazd na spółkę (jeśli ją założysz)

Albo korzystaj z najmu długoterminowego – wtedy nie jesteś właścicielem.

5. Czy konto Revolut Business lub zagraniczne konto pomoże?

Częściowo. Komornik nie ma bezpośredniego dostępu do kont za granicą (np. Revolut, Wise), ale:

  • Sądy coraz częściej nakazują ujawnienie zagranicznych rachunków,
  • Dłużnik ma obowiązek wskazać cały majątek (art. 8011 k.p.c.),
  • Zatajenie konta może skończyć się karą grzywny albo nawet zawiadomieniem do prokuratury.

Revolut Business może pomóc czasowo, ale nie jest bezpieczną długoterminową tarczą. Komornik może zlecić blokadę takiego rachunku przez międzynarodowy wniosek o pomoc prawną.

6. Restrukturyzacja – zanim komornik zapuka

Masz więcej niż jednego wierzyciela? Grozi Ci egzekucja? Złóż wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego.
To daje:

  • Wstrzymanie egzekucji
  • Zakaz wypowiadania umów (np. leasingu)
  • Ochronę konta i majątku (syndyk go nie sprzeda jak w przypadku upadłości)
  • Szansę na układ z wierzycielami
  • Możliwość korzystania z kredytów, pożyczek czy dotacji

Wyrok SN z 20.01.2022 r. (II CSKP 455/22): samo złożenie wniosku o restrukturyzację może spowodować zawieszenie egzekucji komorniczej.

7 działań, które mogą Cię uratować kiedy Twoja firma jest zadłużona:

  1. Przekształć JDG w sp. z o.o.
  2. Wprowadź rozdzielność majątkową
  3. Stwórz bufor – oddzielne konto na wynagrodzenia i podatki
  4. Złóż wniosek o wyłączenie spod egzekucji ważnych narzędzi pracy
  5. Wynajmuj, nie kupuj (auta, sprzęt)
  6. Nie trzymaj wszystkiego na jednym koncie – ale nie ukrywaj środków
  7. Pomyśl o restrukturyzacji – zanim zapuka komornik.
linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram