W dniu 22.08.2025 w życie wchodzi nowelizacja Prawa restrukturyzacyjnego, która znacząco zmienia zasady gry, ale także porządkuje niektóre kwestie.
Pojawią się nowe obowiązki, np.: dokładniejsze opisy sytuacji firmy czy gospodarstwa, testy zaspokojenia wierzycieli, szerszy zakres dokumentacji, konieczność współpracy z biegłymi i rzeczoznawcami. Wszystko to sprawia, że do restrukturyzacji trzeba będzie się jeszcze lepiej przygotować, znacznie wcześniej i znacznie dokładniej niż dotychczas.
Jeśli prowadzisz firmę lub gospodarstwo rolne i masz długi warto, zapoznać się z poniższymi informacjami. Oto, co się zmienia i jak się do tego przygotować, aby zyskać, a nie stracić.
Nowelizacja wprowadza obowiązek zamieszczenia w planie restrukturyzacyjnym szczegółowego zestawienia aktywów i pasywów dłużnika wraz z ich szacunkową wartością, a także dokładnego opisu sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa i sytuacji pracowników (art. 10 ust. 1 pkt 8a).
W praktyce oznacza to konieczność bardziej rozbudowanego podejścia do sporządzania planów obejmującego także skutki dla zatrudnienia, przewidywane zwolnienia, czy reorganizację pracy. Będzie bardziej przypominać często stosowaną analizę due dilligence.
„TPW+” to nieoficjalna nazwa rozszerzonego testu zaspokojenia, którego wzór i zakres są zbliżone do dotychczasowego testu prywatnego wierzyciela, ale od tej pory będą obejmować wszystkich wierzycieli.
Jest to narzędzie do sprawdzenia/oceny racjonalności układu względem alternatywy upadłościowej, co ma znaczenie, zwłaszcza przy zastosowaniu mechanizmu „cram-down”, który wyjaśniamy w dalszej części artykułu.
Zgodnie z art. 10a, nadzorca lub zarządca zobowiązany będzie do sporządzenia testu zaspokojenia już na początku postępowania, co stanowi istotną zmianę dotychczasowej praktyki, w której takie analizy wykonywano zazwyczaj dopiero na etapie końcowym lub jedynie na żądanie wierzyciela publicznoprawnego.
Nowy test obejmuje m.in.:
W terminie co najmniej 30 dni przed rozpoczęciem zbierania głosów lub zwołaniem zgromadzenia wierzycieli nadzorca zobowiązany jest sporządzić m.in.: spis wierzytelności i wierzytelności spornych, plan restrukturyzacyjny, test zaspokojenia, opinię o możliwości wykonania układu, test prywatnego wierzyciela/inwestora (jeśli dotyczy).
Wprowadzenie tego obowiązku znacząco ogranicza możliwość operowania na dokumentach „na ostatnią chwilę” i wymaga rygorystycznego planowania harmonogramów przygotowawczych.
Ze względu na poziom szczegółowości wycen, nowelizacja przewiduje konieczność współpracy z biegłymi majątkowymi. Przepisy przewidują także możliwość zlecenia wyceny osobom trzecim (art. 10a ust. 3), co może generować istotne koszty i wydłużać procedury.
Nowelizacja przewiduje, że układ może zostać przyjęty nawet bez poparcia wszystkich grup wierzycieli, pod warunkiem spełnienia określonych przesłanek (art. 119 ust. 3–6) m.in. lepszego zaspokojenia niż w upadłości oraz niepokrzywdzenia grupy sprzeciwiającej się układowi.
W nowym modelu kluczowe jest jednak uzyskanie zgody co najmniej jednej grupy wierzycieli zabezpieczonych, co w praktyce wymusza bardziej rozważną segmentację grup oraz prowadzenie wcześniejszych negocjacji. Jest to tzw. mechanizm cram-down.
Nadzorca (lub zarządca) uzyskuje dodatkowe kompetencje w zakresie prowadzenia negocjacji i udzielania wsparcia dłużnikowi i wierzycielom (art. 25a). Ustawodawca dopuszcza również możliwość powołania mediatora za zgodą dłużnika.
Warto tutaj dodać, że mediator nie jest tożsamy z nadzorcą. Jest on powoływany odrębnie, z inicjatywy dłużnika, a jego funkcja może wspomagać zawarcie układu, zwłaszcza kiedy w postępowaniu jest o duży konflikt interesów.
Zniesienie opłaty za publikację w monitorze sądowym i gospodarczym nie będzie już obowiązku ponoszenia opłat za wpisy do krajowego rejestru sądowego, które są publikowane w monitorze, ale tylko i wyłącznie tych, które są obowiązkowe z mocy ustawy (np. wpisy w krs związane z postępowaniami restrukturyzacyjnymi).
Ustawa wchodzi w życie po 14 dniach od ogłoszenia (przewidujemy końcówka sierpnia). Tym samym dla spraw otwieranych po tej dacie będą obowiązywać nowe wymogi. W przypadku spraw wszczętych przed wejściem w życie będą stosowane obecne przepisy.
Dlaczego warto już teraz przygotować się do zmian?
Jeżeli rozważasz jeszcze, czy rozpocząć restrukturyzację jest to najlepszy, moment ponieważ zostało już mało czasu, aby przejść ten proces na starych zasadach.
